ماتريس بوستون

كسب و كارها براي اينكه بتوانند در بازار دوام بياورند همواره بايد زير ذره بين قرار داشته باشند و روند رشد و يا افول محصولات خود را مشاهده كنند و طبق ان ها تصيماتي بگيرند.

براي اين كار روش هاي مختلفي وجود دارد. يكي از اين روش ها استفاده از ماتريس گروه مشاوران بوستون يا به اختصار BCG است.

اما BCG چيست؟ چگونه ميتواند در مديريت محصولات شركت كمك كند؟ چگونه از هدررفت منابع شركت جلوگيري به عمل مي اورد؟ و بسياري سوالات ديگر.

براي يافتن پاسخ اين سوالات و بسياري سوالات ديگر كه در ذهنتان نقش بسته است با ما همراه باشيد.

ماتريس بوستون يا BCG

همانطور كه پيشتر اشاره كرديم ماتريس بوستون روشي است كه نشان ميدهد كدام محصولات بر اساس شاخص هاي رشد بازار و سهم بازار براي شركت مفيد هستند و كدام يك مضر.

بنابراين ميتوان به اين نتيجه رسيد كه بهتر است روي كدام محصولات براي فروش بيشتر توجه كرد و كدام محصولات را بايد از خط توليد حذف كرد.

به طور كلي اين ماتريس بر اساس دو شاخص “سهم بازار” و “رشد بازار” به ۴ دسته تقسيم بندي ميشود:

همانطور كه در تصوير بالا مشاهده ميكنيد ۴ نماد براي محصولات شركت در نظر گرفته شده است كه در ادامه به توضيح هر كدام ميپردازيم.

(دقت كنيد كه اين ماتريس را ميتوان براي هر مساله اي به كار برد و تنها براي ارزيابي چند محصول نيست. مثلا ميتوان شعبات مختلف يك شركت را بر اساس شاخص هاي نام برده در اين دسته ها جاي داد.)

• ستاره

طبق ماتريس، ستاره به محصولاتي تعلق ميگيرد كه در حال درخشيدن هستند. يعني هم فروش بالايي دارند (سهم بازار) و هم در حال رشد هستند (رشد بازار).

اين ها محصولاتي هستند كه بهتر است تا براي توليدشان هزينه هايي سرمايه گذاري شود.

• علامت سوال

در اين دسته محصولاتي قرار ميگيرند كه بازار رو به رشدي دارند اما فروش انچناني به دست نياورده اند. از انجايي كه اينده اين دسته محصولات غير قابل پيش بيني است با علامت سوال مشخص شده اند.

براي اينكه بتوانيد در خصوص اين محصولات تصميم گيري كنيد بايد تحقيقات بيشتري انجام دهيد چرا كه عوامل تاثيرگذار زيادي هستند كه ميتوانند باعث تبديل علامت سوال به ستاره و يا سگ شوند.

• گاو شيرده

در اين دسته محصولاتي جاي ميگيرند كه سهم خوبي در بازار فروش دارند اما سرعت رشد بازار ان ها اهسته است. در واقع ميتوان اين دسته را پر سودترين دسته محصولات دانست.

در بسياري از موارد محصولاتي كه در اين دسته قرار ميگيرند سودي به همراه دارند كه ميتوان از ان براي سرمايه گذاري روي ساير محصولات استفاده كرد.

• سگ

اگر محصولاتي داريد كه در اين دسته قرار ميگيرند بهتر است تا از توليد ان ها دست برداريد. محصولات دسته سگ هم رشد بازار اهسته اي دارند و هم سهم كمي در بازار فروش به دست اورده اند.

البته ممكن است كه با تغيير عوامل ديگر كه خارج از اين ماتريس قرار دارند اين محصولات ناگهان به دسته ديگري بروند اما احتمال اين اتفاق پايين است.

ماتريس بوستون بر اساس چرخه عمر محصول

روش ديگري كه ميتوان بر اساس ان ماتريس بوستون را به تصوير كشيد بر اساس دو شاخص زمان و فروش است كه همان چرخه عمر محصول را نتيجه ميدهد.

در اين روش هر محصول ابتدا در قسمت علامت سوال قرار ميگيرد. يعني ابتداي زمان و فروش خود قرار دارد. حال بر اساس اتفاقي كه در بازار براي اين محصول مي افتد در ايده ال ترين حالت به بخش ستاره ميرسد.

يعني در اين زمان فروش بيشتر و رو به رشدي را تجربه ميكند. باز هم اگر اتفاق ناگوار و غير منتظره اي نيفتد، اين محصول رشد خود را ادامه ميدهد و وارد مرحله بلوغ يا گاو شيرده ميشود.

در اين مرحله، محصول توانسته تا به بازار ثابتي دست يابد و فروش مناسبي را تجربه كند. پس از گذشت زمان اين محصول وارد منطقه سگ ميشود.

در اين منطقه فروش محصول با گذشت زمان كم و كمتر ميشود. دقت كنيد كه اين چرخه يك چرخه ايده ال براي هر محصول در نظر گرفته ميشود.

در حاليكه ممكن است بسياري از محصولات در همان ابتداي فروش، شكست بخورند و از مرحله علامت سوال مستقيما وارد مرحله سگ شوند.

مزاياي ماتريس گروه مشاوره بوستون

همانطور كه گفتيم اين ماتريس بيشتر براي شركت هاي بزرگي مناسب است كه يا تعداد محصولات زيادي دارند و يا اينكه شعبات متعددي از يك محصول را در نقاط محتلف اداره ميكنند.

شركت هاي كوچك و نوپا نياز زيادي به اين ماتريس ندارند با اين حال باز هم ميتوانند از اين ماتريس براي تحليل بازار فروش و سرمايه گذاري محصول خود استفاده كنند.

اما از جمله مزيت هايي كه براي اين روش تحليل ميتوان نام برد:

• استفاده راحت و اسان از اين ماتريس است.
• براي سرمايه گذاري هاي كوتاه مدت مناسب است.
• تمام سرمايه خود را بر روي يك محصول با اينده اي نامشخص سرمايه گذاري نميكنيد.

ماتريس بوستون علاوه بر مزايايي كه دارد محدوديت هايي را نيز همراه با خود دارد:

• تنها از دو شاخص براي تعيين جايگاه محصولات استفاده ميكند.
• براي سرمايه گذاري هاي بلند مدت مناسب نيست.
• عوامل ديگر تاثيرگذار بر بازار را در نظر نميگيرد.
• ميزان درامدزايي محصولات را تعيين نميكند. به عنوان مثال محصولي كه در دسته سگ قرار ميگيرد اگر در بازار كوچكي قرار داشته باشد ميتواند سوداور باشد.

http://hamejoortour.com/2020/11/07/%d8%a8%d9%87%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%86-%d8%a8%d8%b1%d9%86%d8%af-%d8%af%d9%88%d8%b1%d8%a8%db%8c%d9%86-%d9%85%d8%af%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d8%b3%d8%aa%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86/ 

http://www.webdonya.com/%d8%a8%d9%87%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%86-%d8%a8%d8%b1%d9%86%d8%af-%d8%af%d9%88%d8%b1%d8%a8%db%8c%d9%86-%d9%85%d8%af%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d8%b3%d8%aa%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86/

http://ligejazire.com/1399/08/16/%d8%a8%d9%87%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%86-%d8%a8%d8%b1%d9%86%d8%af-%d8%af%d9%88%d8%b1%d8%a8%db%8c%d9%86-%d9%85%d8%af%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d8%b3%d8%aa%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86/

http://daramadinterneti.com/2020/11/07/%d8%a8%d9%87%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%86-%d8%a8%d8%b1%d9%86%d8%af-%d8%af%d9%88%d8%b1%d8%a8%db%8c%d9%86-%d9%85%d8%af%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d8%b3%d8%aa%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86/

https://www.parsishoghl.com/1399/08/%d8%a8%d9%87%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%86-%d8%a8%d8%b1%d9%86%d8%af-%d8%af%d9%88%d8%b1%d8%a8%db%8c%d9%86-%d9%85%d8%af%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d8%b3%d8%aa%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86/

http://topdownloadcenter.mihanblog.com/post/3845